Kwiecień – nazwa miesiąca według Aleksandra Brücknera
pochodzi od kwitnących wtedy kwiatów. Kwiecić, oznacza zdobić ziemię
rozkwitającymi kwiatami. Dawniej, miesiąc ten, nazywano zwodzikwiatem, ponieważ
zwodził szybkim nadejściem ciepłych dni, tymczasem często był po prostu
chłodny,
z domieszką zimowej aury. Nazywano go także łżykwiatem, bo te wczesne bukiety, które przynosił, zwodziły (łgały, łudziły) rychłym nadejściem cieplejszych dni.
z domieszką zimowej aury. Nazywano go także łżykwiatem, bo te wczesne bukiety, które przynosił, zwodziły (łgały, łudziły) rychłym nadejściem cieplejszych dni.
Angielska nazwa pochodzi od
łacińskiego słowa aprilis związanego ze słowem otworzyć (nawiązanie do otwarcia się pąków).
Podobnie jak w lutym, duża ilość
przysłów związana jest z imionami znanych i popularnych Świętych. I tak
najwięcej przysłów dotyczy dnia
2 kwietnia (św. Franciszek), 5 kwietnia (św. Wincenty), 23 kwietnia (św. Wojciech i św. Jerzy), 25 kwietnia (św. Marek).
2 kwietnia (św. Franciszek), 5 kwietnia (św. Wincenty), 23 kwietnia (św. Wojciech i św. Jerzy), 25 kwietnia (św. Marek).
Po raz pierwszy też, zwracam uwagę na
ważne wydarzenia przypisane do danego kwietniowego dnia:
1 Wt
Zbigniewa, Grażyny, Hugona
Prima Aprilis
Międzynarodowy
Dzień Ptaków
|
W prima
aprilis się omylisz, gdzie postąpisz, gdzie się schylisz.
Pierwszy kwietnia - bajów pletnia.
Wiosna - będzie jaja kura niosła.
Z wiosną nadzieje rosną.
|
|
2 Śr
Franciszka,
Władysława, Wiktora, Urbana
Międzynarodowy
Dzień Książki dla Dzieci;
Światowy
Dzień Autyzmu
|
Na św. Franciszka zielenią się łany i ze
swego zimowiska wracają bociany.
Na świętego Franciszka szuka ziarnek w polu myszka.
Na
świętego Franciszka, przylatuje pliszka.
Po świętym Franciszku pasą na owsisku.
Po świętym
Franciszku, pasą bydło na żytnisku.
Na św. Franciszka nieraz dobrze grzmi i błyska.
Na świętego Franciszka chłop w polu nic nie zyska.
Na świętego Urbana wszystka rola zasiana.
Po Urbanie chwile jakie i lato takie.
|
|
3 Cz
Ryszarda,
Pankracego, Sykstusa
|
Ryszard
słonko wyciąga z cienia i pogodę co dzień zmienia.
Kwiecień, plecień, bo przeplata, trochę
zimy, trochę lata, pół wiosenny, pół zimowy, nie każdemu bywa zdrowy, to
zaświeci błyskawicą, to zasypie twarz śnieżycą.
Choć już w kwietniu słonko grzeje, nieraz
pole śnieg zawieje.
Przyjdzie kwiecień, ostatki z gumna
(podwórka) wymiecie.
|
|
4 Pt
Wacława, Izydora
Międzynarodowy Dzień Wiedzy o Minach i Działań
Zapobiegających Minom
|
Na
Świętego Izydora dla bociana pora.
Święty Izydor
wołkami orze, a kto go prosi – temu pomorze.
Wczesne
kaczki z żurawiami, znakiem wiosny z ciepłami.
|
|
5 So
Ireny, Wincentego, Jeremiasza
Dzień Leśnika i Drzewiarza
|
Chociaż św. Wincenty, jednak szczypie mróz
w pięty.
Jak się Wincenty rozdeszczy, źle chłopu wilga wieszczy. Na św. Wincenty nie chodź bosymi pięty, bo nieraz mrozek cięty. |
|
6 N
Celestyna, Wilhelma
|
Jeżeli w
kwietniu posuszy, nic się w polu nie ruszy.
Mokre dni kwietnia zazwyczaj wróżą, że w
lecie będzie owoców dużo.
|
|
7 Pn
Donata,
Rufina, Hermana
Światowy
Dzień Zdrowia,
Dzień
Pamięci o Holocauście
|
Na
świętego Donata idź po pracę do brata.
Przyjdzie
kwiecień, to ostatki ze stodół wymiotą, ale za to z lada czego wianuszek już
splotą.
|
|
8 Wt
Beaty, Dionizego, Januarego, Julii, Radosława
Międzynarodowy
Dzień Romów
|
Święta Beata w leśne kwiaty bogata.
Jaka na
Julii pogoda, taką Wielkanoc poda.
Grzmot w
kwietniu dobra nowina, już szron roślin nie pościna.
Jak przygrzeje słonko, przejdzie kwiecień
łąką.
|
|
9 Śr
Marii,
Marcelego
|
Jeśli w kwietniu pszczoły nie latają, to
jeszcze długie chłody się zapowiadają.
Czasem
kwietnia pora letnia, człeka zwiedzie, w zimę zjedzie.
|
|
10 Cz
Michała, Makarego, Magdaleny
Dzień Służby Zdrowia
|
Dzień na święty Makary pewnie przepowiada,
czy we wrześniu pogoda, czy też ciągle pada.
Ciepłe
deszcze w kwiecień, rokują pogodną jesień.
|
|
11 Pt
Leona,
Filipa
Dzień
Radia,
Światowy
Dzień Osób z Chorobą Parkinsona,
Ogólnopolski
Dzień Walki z Bezrobociem
|
W kwietniu
posucha, niknie rolnikom otucha.
Kwiecień wilgotny obiecuje rok stokrotny.
|
|
12 So
Juliusza, Wiktora, Damiana
Międzynarodowy Dzień Lotnictwa i
Kosmonautyki,
Dzień Czekolady
|
Jak w
kwietniu rosa, to dosiewaj chłopie mocno prosa.
Jeszcze w kwietniu zimno i na żaby, i na
baby, i na las, a najwięcej na nas.
Kwiecień
mokry dla spichlerza okropny.
|
|
13 N
Przemysława, Hermenegildy, Idy, Marcina
Niedziela Palmowa,
Światowy Dzień Pamięci Ofiar
|
Stała pogoda w dzień świętej Idy - rolnik nie
zazna bidy.
Gdy w
Palmową Niedzielę słońce świeci, pełne będą stodoły, beczki i sieci.
Gdy
Kwietna Niedziela o chłodzie, listopad zimnem pobodzie.
Gdy sucho
w kwietnia niedzielę, przez cały rok deszczu wiele.
Gdy mokro
w Kwietną Niedzielę, rok się sucho ściele.
Kiedy w
kwietniu słonko grzeje, rolnik nie zubożeje.
|
|
14 Pn
Justyny,
Waleriana, Bereniki, Tuburcego
Ogólnopolski
Dzień Trzeźwości,
Dzień
Ludzi Bezdomnych
|
Na
Świętego Justyna siew się w polu zaczyna.
Gdy już
Tuburcy przybędzie, to zielono wszędzie.
Kwiecień ciepły, słotny maj, czerwiec mokry
Boże daj!
|
|
15 Wt
Anastazji,
Bazylego
Międzynarodowy
Dzień Kombatanta
|
Jak w
kwietniu mróz, to na pagórku siana wóz.
|
|
16 Śr
Julii,
Benedykta, Bernadety
Dzień
Sapera
|
Śnieg w
kwietniu goi rolę, hamuje niedolę.
|
|
17 Cz
Roberta, Patrycego, Klary
Wielki Czwartek,
Światowy
Dzień Chorych na Hemofilię
|
Kiedy w
kwietniu grzmoty, szron już nie ma roboty.
Deszcz ranny i płacz panny oba
krótkotrwałe.
|
|
18 Pt
Bogusławy, Bogumiły, Ryszarda
Wielki Piątek,
Międzynarodowy
Dzień Ochrony Zabytków
|
W kwietniu
posusza, nic się na polach nie rusza.
|
|
19 So
Wielka Sobota
Adolfa,
Tymona, Jerzego, Emmy
|
Chcesz
mieć kęs płótna dobrego, siej len na św. Jerzego.
Na Tymona
siej jęczmiona, byś do świętej Katarzyny poobsiewał koniczyny.
Jak
na Tymona miesiączek w kole, za trzy dni woda w stodole.
Kwiecień daje zieleń trawce, gra pastuszek
na igrawce.
|
|
20 N
Wielkanoc
Czesława,
Agnieszki
Międzynarodowy
Dzień Wolnej Prasy
|
Święta Agnieszka dogrzeje kamyszka.
Gdy na
dzwony wielkanocne pada, suchość nam przez całe lato włada.
W kwietniu
łagodne kwiatki, w grudniu śnieżne płatki.
Gdy na Zmartwychwstanie dżdżysto i chłody,
do Zielonych Świątek (19.05) więcej deszczu niż pogody.
Jeśli na Wielkanoc ciecze, to do Zielonych
Świątek (19.05), więcej wody niż pogody.
Jeśli w Wielkanoc deszcz pada, w całym
lecie suchość włada.
W Wielką Niedzielę pogoda - duża w polu
uroda.
Pogoda w kwietniowe niedziele wróży
urodzaju wiele.
|
|
21 Pn
Lany Poniedziałek
Feliksa,
Anzelma
|
Kwiecień,
co deszczem rosi, wiele owoców przynosi.
W kwietniu po brzegach wody niosą
jęczmienia urody.
|
|
22 Wt
Leona, Łukasza
Międzynarodowy Dzień Ziemi
|
Ciepły
kwiecień, mokry maj, będzie żytko jako gaj.
Śnieg kwietniowy trawie i konikowi zdrowy.
|
|
23 Śr
Jerzego, Wojciecha
Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich
|
Gdy przed Wojciechem grzmi, długo jeszcze
zima śni.
Gdy Wojciech rano rosi, pół lata posuchę nosi. Grzmot w świętego Wojciecha, to chłopięca uciecha.
Gdy na Wojciecha rano plucha, do połowy
lata będzie ziemia sucha.
Gdy na św. Wojciecha rano deszcz pada, do połowy lata suszę zapowiada.
Ile razy przed Wojciechem zagrzmi na pola,
tyle razy po Wojciechu zabieli się rola.
Ile dni przed św. Wojciechem kukułka się odezwie, albo żaba zaskrzeczy, tyle dni po św. Wojciechu będzie zimno. Jak na święty Wojciech rosa, to siej dużo prosa. Na świętego Wojciecha rośnie rolnikom pociecha.
Na Wojciecha sucha strzecha.
Na Święty Wojciech zniesie jajko bociek.
Na Święty Jerzy każdy już oziminę oblicza,
a mierzy.
Na Święty Jerzy rosa, nie trzeba koniom
owsa.
Na Święty Jerzy trawa się pierzy.
Kiedy Jerzy pogodą częstuje, wnet się
pogoda zepsuje.
Kiedy Jerzy skryje wronę w życie, będzie zboża obficie.
Jeśli Jerzy zbliża się pogodnie, będzie tak
cztery tygodnie.
Około
Jerzego dokończ siewu twego.
|
|
24 Cz
Grzegorza,
Aleksandra, Horacego
Międzynarodowy
Dzień Solidarności Młodzieży,
Dzień
Zwierząt Laboratoryjnych
|
Po
Wojciechu już żaba skrzecze ale kożucha nie ściągaj człowiecze.
W kwietniu
po brzegach wody niosą jęczmienia urody.
Suchy kwiecień, marzec mokry, maj
niechłodny, rok niegłodny.
|
|
25 Pt
Marka, Jarosława
Międzynarodowy Dzień Sekretarki,
Międzynarodowy Dzień Świadomości Zagrożenia Hałasem.
Światowy Dzień Malarii,
Święto
polskiej Służby Więziennej
|
Świętego Marka - buchnie ciepło jak z
garnka.
Świętego Marka – ostatek grochu do garnka.
Jak długo żaby przed Markiem skrzeczą, tak
też długo potem milczeć muszą.
Jak długo żaby przed Markiem rechoczą, tak długo deszczu po Marku nie zoczą.
Jak Marek przypieka, chłop jeszcze
ponarzeka.
Jeśli na Święty Marek deszcz wzejdzie, to i na kamieniu owies wzejdzie. Kiedy Marek skwarem zieje, w maju kożuch nie dogrzeje. Kiedy Marek przypieka, człek jeszcze na ziąb ponarzeka. Na Marka człek bez koszuli, a w Ogrodników przy piecu się tuli. Na św. Marka deszcz, to suchego lata wieszcz.
Na Marka dmuchasz, w maju pochuchasz.
Na Marka dogrzewa, zwykle potem ulewa.
Gdy Marek z deszczem przychodzi, posuchę w
lecie rodzi.
Gdy na Marka pot ocierasz, tak na Serwacego (13.05) kożuch wdziewasz.
Chodzisz na Marka bez koszuli, w maju
kożuchem się otulisz.
Co Marek zagrzeje, Pankracy (12.05) wywieje. Co na Marka się stanie, to na ogrodników (12,13,14.05) odstanie. Deszcz w święty Marek, to ziemia w lecie jak skwarek. Gdy Marek z deszczem przychodzi, posuchę w lecie rodzi. Gdy na Marka pot ocierasz, tak na Serwacego (13.05) kożuch wdziewasz.
Do Świętego Marka nie ma żyta ani ziarnka.
|
|
26 So
Marii,
Marcelego, Marzeny
Dzień
Drogowca i Transportowca,
Światowy
Dzień Własności Intelektualnej
|
Pogody
kwietniowe - słoty majowe.
Kiedy w kwietniu dużo wody, wtedy maj
przynosi chłody.
Suchemu kwietniowi chłop się nie raduje, bo
kwiecień mokry dobry rok zwiastuje.
|
|
27 N
Zyty, Teofila
Święto Bożego Miłosierdzia,
Światowy
Dzień Grafika
|
Gdy
kwiecień chmurny, a maj z wiatrami, rok żyzny przed nami.
Kwiecień czasem kwieciem ściele, albo
śniegiem przyjaciele.
Ta urodzajna pszenica bywa, która w
kwietniu przepiórkę przykrywa.
|
|
28 Pn
Pawła,
Walerii
Światowy
Dzień Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy
|
Jeśli w
św. Paweł śnieg albo deszcz pada, dobrych się urodzajów spodziewać wypada.
W kwietniu, gdy pszczoła jeszcze nie
ruchliwa, mokra wiosna zwykle bywa.
|
|
29 Wt
Piotra, Pawła, Roberty, Augustyna
Międzynarodowy Dzień Tańca
|
Na świętego Augustyna orka dobrze się
poczyna.
Na św. Piotr suchy dzień, suche lato, sucha jesień. |
|
30 Śr
Ludwiki, Mariana, Katarzyny. Jakuba
|
Od świętej Ludwiki, śpiewają słowiki.
Gdyby w
kwietniu nie padało, to owoców będzie mało.
Kwiecień, kiedy deszczem plecie, to się maj
wystroi w kwiecie.
Za kwietniem ciepłym idzie maj chłodny.
|